Roltrappen en rolpaden: Bouwkundig detailleren

Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:

Roltrappen en rolpaden.

Voor de volgende onderwerpen ga naar:

algemeen en aandachtspunten;
een installatie bestaat in principe uit de volgende onderdelen;
maatvoering;
raakvlakken en ontwerp details;

CAD details stijgpunten

Roltrap Centre Pompidou te Parijs met schoonmaak installatie voor buitenzijde.

Algemeen:

Een roltrap is een electromechanisch aangedreven installatie met een omlopende tredenband voor het vervoer van personen tussen twee niveaus in op- of neerwaartse beweging.
Een rolpad is als een roltrap maar dan voor horizontaal transport tot een maximale hellingshoek van ca 12 graden.

(artikel technologie tijdschrift "de ingenieur" augustus 2009")

Loopband levert bijna geen tijdwinst
Roltrottoirs leveren voetgangers nagenoeg geen tijdswinst op en zorgen in praktijk zelfs voor vertraging. Dit blijkt uit een studie door Manoj Srinivasan van Princeton University naar het gebruik van de lopende banden in luchthaventerminals, metrostations en winkelcentra.
Al eerder bleek uit onderzoek dat voetgangers hun looptempo verlagen of zelfs helemaal stil blijven staan zodra ze op een roltrottoir stappen. Srinivasan heeft dit gedrag met behulp van twee wiskundige modellen onderzocht. In het eerste model geldt een minimalisering van het energieverbruik als uitgangspunt. Het tweede model houdt verband met de verwerking van visuele signalen. Wanneer iemand op een lopende band staat komen de signalen die de ogen en benen aan de hersenen leveren niet overeen. Het mathematische model gaat ervan uit dat mensen als gevolg van deze discongruentie langzamer gaan lopen. Praktijkonderzoek wijst uit dat beide beweegredenen gelijktijdig van toepassing zijn op het wandelgedrag.
Op basis van de modellen heeft Srinivasan berekend dat een roltrottoir onder ideale condities per 100 m band een tijdswinst van 11 s oplevert. In praktijk gaat deze winst echter verloren doordat stilstaande mensen of koffers de doorgang blokkeren. De banden leveren daarmee doorgaans een vertraging op. Roltrottoirs dienen zodoende alleen ter verkorting van de loopafstand.

Aandachtspunten:

Een roltrap tot een opvoerhoogte van 6.5 m wordt normaliter uit een stuk vervaardigd, tenzij bouwkundige omstandigheden binnen een gebouw dit onmogelijk maken.
De maximale opvoerhoogte van een roltrap is ca 30 m.
Hou rekening met de standaard hoogte- en breedtematen van de roltrapbakken, alsmede de standaard opvoerhellingen.
Bij rolpaden ook rekening houden met extra ondersteuningen voor de opvang van de rolpadbak.
Bij roltrappen en –paden die aansluiten op buitenruimte tevens rekening houden met wateropvang en de daarbij behorende olie- en slibvang.
Elke roltrap heeft naast een bovenkant ook een onderkant. Bekijk derhalve ook de situatie van de onderliggende verdieping.
Een roltrap/padinstallatie is een bewegingswerk en valt daarom onder de wet op de Gevaarlijke Werktuigen, via deze wet wordt verwezen naar NEN-EN 115, waaraan ook moet worden voldaan.
Een rolpadinstallatie moet bij ingebruikname worden gekeurd door het Nederlands Instituut voor Lifttechniek te Amsterdam. Na ingebruik name moet de installatie jaarlijks worden herkeurd.
Een roltrap is volgens het Bouwbesluit geen trap en kan kan om deze reden, uitzonderingen daargelaten, ook niet worden opgenomen in eventuele vluchtroutes.

Wat voor trappenhuizen opgaat gaat ook op voor roltrappen. Zorg, indien enigszins mogelijk, voor een goede daglichttoetreding.
Daglicht is een prettige en bovendien een gratis lichtbron. Profiteer hier derhalve optimaal van.
Voor lichtkoepels, daklantaarns, etc. het onderdeel "Daglicht door het dak".

Een installatie bestaat in principe uit de volgende onderdelen:

roltrappen divers

Transportband:
De transportband is samengesteld uit aluminium paletten (Bij roltrappen paletten in de vorm van treden.), die individueel vervangbaar zijn.
(De transportband bij rolpaden kan ook zijn samengesteld uit een eindeloze rubberband.)
Aandrijving:
Draaistroom electromotor met overbrenging.
Ondersteuningsconstructie:
De gebruiksintensiteit van de installatie en de wijze waarop de installatie kan worden ondersteund bepaalt de benodigde stijfheid van de constructie. Deze wordt bereikt door een samenspel van profielen en plaatwerk.
balustraden met leuningbanden:
Overal waar gevaar is voor het bekneld raken van ledematen, moet de afstand van het hart van de leuningband tot een obstakel minstens 0,5 m zijn. Is dit niet mogelijk dan moet op dit punt een scherm met een hoogte van minstens 0,3 m worden aangebracht.
electrische besturing:
De bediening van de installatie kan geschieden d.m.v. een schakelaar, een contactmat, een fotocel of een radar bediening.
Door bouwkundige maatregelen moet worden voorkomen, dat personen de bedieningsinstallatie missen, zodat zij niet een stilstaande installatie kunnen betreden, die later plotseling op gang komt.

zie aantekeningen

Bij op- en afstappunten moet rekening worden gehouden met een vrije ruimte, waarvan de breedte gelijk is aan de breedte van de rolpadinstallatie en waarvan de lengte 2,5 m bedraagt. (Zie bovenstaande afbeelding)

De lengte mag 2 m zijn wanneer de breedte minstens de dubbele breedte van de installatie is.

Deze ruimten moeten door dag en/of kunstlicht (minimaal 50 lux) voldoende en doelmatig worden verlicht.

Maatvoering:

Bij rolpaden/trappen moeten we onderscheid maken tussen de geleverde maatvoering van de leverancier en de benodigde bouwkundige maatvoering te leveren door de architect en de constructeur.
Ondanks de standaardisatie van de hoofdmaatvoering van roltrappen/paden zijn kleine inbouwverschillen tussen de diverse leveranciers mogelijk. De maatvoering in de werktekeningfase welke geleverd wordt door de leverancier van de te plaatsen roltrappen kan derhalve afwijken van de gekozen maatvoering in de ontwerpfase.

De door de leverancier te leveren inbouwmaten bepalen in belangrijke mate de benodigde constructiegegevens van de omliggende vloervelden waarin veelal ook de andere trappenhuizen kunnen zijn in opgenomen.

Neem derhalve in vroeg stadium contact op met de constructeur of bepaal de hoofdmaatvoering van de toe te passen constructie zelf.

De bouwkundige inbouwmaten zijn een optelling van de door de leverancier geleverde maten + de benodigde inbouwtolerantie.

relatie met omgeving-- afsluitbaarheid is iets wat de ontwerper moet oplossen

bouwkundige oplossing is de brandwerende afsluiting van leverancier

Voor bouwkundige bruikbare aanwezige documentatie zie Schindler en Otis bij verwijzingen naar externe sites van derden.

Raakvlakken:

Bij het aanbrengen van roltrappen hebben we te maken met andere disciplines in de bouw. zie hiervoor de matrix.

matrix raakvlakken

Ontwerpdetails:

Bij een opstelling buiten of in een niet verwarmde ruimte moeten voorzieningen worden getroffen om een goede loop van de installatie te garanderen. Dit betreft een verwarmingsinstallatie voor de binnenzijde van de installatie, een gesloten onderzijde met een waterafvoer met aansluiting op olie/vetvang en riolering, extra voorzieningen voor smering van de installatie en een thermisch verzinkt frame.

Bij buiten toepassing (metro stations, etc) tevens ook rekening houden met water dat via de balustrade beplating naar beneden stroomt, alsook rekening houden met het eventueel plaatsen van de benodigde pompputten.

Daarnaast hebben we ook te maken met de bouwkundige aansluitingen die het gevolg zijn van de aansluitende materiaalkeuze van de architect.

zie aantekeningen